Poniedziałek, 18 listopada 2024 ENGLISH VERSION
 Szukaj
"Powinniśmy postawić się na miejscu podmiotu, który próbuje odnaleźć drogę swojego życia na tym świecie , a przede wszystkim powinniśmy pamiętać, że to otoczenie pod którego jest wpływem i do którego się dostosowuje, stanowi jego Świat, a nie obiektywny Świat nauki."

W.I. Thomas
i
F. Znaniecki

Przegląd Socjologii Jakościowej
2010
Tom VII Numer 1


Abstrakty i słowa kluczowe nadesłane przez autorów


  Marek Gorzko
       Uniwersytet Łódzki, Polska
  Magdalena Fiternicka-Gorzko
       Uniwersytet Łódzki, Polska

Od redaktorów: Wokół koncepcji światów społecznych

Artykuł prezentuje problematykę numeru tematycznego PSJ. Zawarte w tym tomie teksty dotyczące bardzo różnych kwestii (granic światów społecznych, metod ich badania, teoretycznej przydatności koncepcji na gruncie socjologii fenomenologicznej, i w badaniu konkretnej problematyki empirycznej) łączy nawiązanie do koncepcji światów społecznych Anselma L. Straussa pokazując jej nośność teoretyczną, nawet jeśli stanowi ona punkt odnie-sienia, który się przekracza.

Słowa kluczowe:
światy społeczne, interakcjonizm symboliczny, fotografia uczestnicząca, socjologia fenomenologiczna, pasja życiowa
Pobierz ten artykuł (334 kB)

  Wiktor Marzec
       Uniwersytet Łódzki, Polska

Granice (teorii) społecznych światów

Tekst podejmuje problem granic aplikowalności koncepcji społecznych światów zaproponowanej przez Anselma Straussa. Posługując się swoistym eksperymentem intelektualnym – próbą zastosowania tej koncepcji do opisu krańcowego przypadku, jakim są społeczności konsensualnych sadomasochistów – pokazuje niemożliwe do ujęcia w ramach tej teorii, a kluczowe dla opisu tej grupy, elementy. Specyficzny sposób organizacji podmiotowego doświadczenia i podzielana „definicja sytuacji” w „mocnym” sensie (interpretacja stosowanej przemocy seksualnej) to czynniki, których nie można ująć odwołując się do podmiotowej samoświadomości uczestników interakcji. Cała tradycja interakcjonizmu symbolicznego zaś implicytnie zakłada taki, samoświadomy, kartezjański podmiot wyrażający się głównie w sferze werbalnej. Prześledzenie zmian w pojmowaniu podmiotu w tradycji pragmatyczno-interakcjonistycznej, w której zakorzeniona jest teoria Straussa, pozwala ukazać jej potencjalne ograniczenia. Zmiany w ujmowaniu podmiotu w całości nauk humanistycznych i społecznych każą również bardziej świadomie spojrzeć na stosowanie koncepcji społecznych światów.

Słowa kluczowe:
społeczne światy; Anselm Strauss; interakcjonizm symboliczny, racjonalny podmiot, ciało, sadomasochizm, BDSM, doświadczenie
Pobierz ten artykuł (456 kB)

  Katarzyna Niziołek
       Uniwersytet w Białymstoku, Polska

Fotografia uczestnicząca. Od jakościowych badań światów społecznych do interwencji socjologicznej.

W artykule, przyjmując fenomenologiczne rozumienie kategorii "świat społeczny", poszukuję nowych możliwości badania światów społecznych poprzez wykorzystanie fotografii uczestniczącej (participatory photography) oraz integracji praktyki badawczej z praktyką społeczno-obywatelską. O fotografii uczestniczącej możemy mówić wtedy, gdy jednostki lub grupy, które tradycyjnie byłyby przedmiotem oglądu i poznania, same wykonują i interpretują fotografie ukazujące ważne elementy ich życia i doświadczenia. Jako technika badawcza fotografia uczestnicząca zmienia więc perspektywę poznania z pozycji outsidera na insidera. W ten sposób pozwala nam dotrzeć, zgodnie z dyrektywami socjologii rozumiejącej, do subiektywnych definicji obserwowanych sytuacji konstruowanych przez ich uczestników. Autorom fotografii daje zaś możliwość w pełni podmiotowej wypowiedzi na temat ich własnych doświadczeń, potrzeb czy dążeń, co ma szczególne znaczenie w przypadku grup mniejszościowych, marginalizowanych lub wykluczonych. W ten sposób fotografia uczestnicząca przekracza jednak granicę dzielącą poznanie naukowe od zmiany społecznej, stając się środkiem socjologicznej interwencji.

Słowa kluczowe:
perspektywa fenomenologiczna; świat społeczny; fotografia uczestnicząca; wywiad wspomagany fotograficznie; fotografie prywatne; interwencja socjologiczna.
Pobierz ten artykuł (2620 kB)

  Maciej Frąckowiak Łukasz Rogowski
       Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

Obrazy w procesach negocjacji światów społecznych

Głównym celem artykułu jest próba wpisania wizualności w ramy teorii świata społecznego, proponowanej przez socjologię interpretatywną. Tekst składa się z trzech części. W pierwszej autorzy przedstawiają podstawowe założenia koncepcji świata społecznego w ujęciu fenomenologicznym. W drugiej części artykułu zarysowana zostaje koncepcja wizualności, a na jej podstawie autorzy prezentują wybrane konteksty rozważań nad przynależnymi wizualności potencjami budowania i uwspólniania światów społecznych. Część trzecia poświęcona jest zjawisku odwrotnemu – omawia przykłady procesów, w ramach których wizualność staje się pretekstem kwestionowania intersubiektywności światów społecznych. Podejmowane w artykule próby teoretyczno-egzemplifikacyjne mogą stanowić wstęp do dalszych, bardziej całościowych analiz.

Słowa kluczowe:
świat społeczny; więzi społeczne; wizualność; socjologia fenomenologiczna
Pobierz ten artykuł (462 kB)

  Waldemar Dymarczyk
       Uniwersytet Łódzki, Polska

Pasjonaci: dewianci, dziwacy, "normalsi", czyli o roszczeniu uznania normalności

W niniejszym artykule podjęto próbę zdefiniowania szczególnej kategorii ludzi określanych mianem „pasjonatów”, czyli osób z zaangażowaniem realizujących różnego typu zainteresowania. W dalszej kolejności przedstawione zostały typowe wzory karier pasjonatów oraz, często towarzyszące działaniom pasjonatów, negatywne reakcje otoczenia i główne powody takich reakcji. Zrekonstruowano również strategie i działania, jakie podejmują pasjonaci w celu przeciwstawienia się negatywnym ocenom środowiska, a w konsekwencji uzyskania statusu „normalnego” uczestnika życia społecznego. Odkryte strategie to: profesjonalizacja pasji; „rzeczowe” zaprzeczenia stereotypowym poglądom; podkreślanie różnic pomiędzy „normalnymi” pasjonatami a pasjonatami „dewiantami” i napiętnowanie tych drugich; zaprzeczanie własnym (postrzeganym i komunikowanym przez postronnych) szczególnym cechom (np. moralnym lub fizycznym); spektakularne podkreślanie swej wyjątkowości (dramatyzacja) w celu uzyskania akceptacji; posługiwanie się humorem (drwiną i sarkazmem); odżegnywanie się od własnego świata społecznego.

Słowa kluczowe:
pasja; odmienność; dewiacja; etykietowanie; stygmatyzacja; norma
Pobierz ten artykuł (591 kB)

Oświadczenie
Online Editor

© Przegląd Socjologii Jakościowej 2005 - 20019