Poniedziałek, 18 listopada 2024 ENGLISH VERSION
 Szukaj
"Powinniśmy postawić się na miejscu podmiotu, który próbuje odnaleźć drogę swojego życia na tym świecie , a przede wszystkim powinniśmy pamiętać, że to otoczenie pod którego jest wpływem i do którego się dostosowuje, stanowi jego Świat, a nie obiektywny Świat nauki."

W.I. Thomas
i
F. Znaniecki

Przegląd Socjologii Jakościowej
2010
Tom VI Numer 2


Abstrakty i słowa kluczowe nadesłane przez autorów


  Krzysztof Konecki
       Uniwersytet Łódzki, Polska

Wizualna Teoria Ugruntowana. Nauczanie teorii ugruntowanej przy pomocy obrazów i analizy wizualnej

Artykuł powstał na podstawie mojego 20-letniego doświadczenia w nauczaniu metod jakościowych i teorii ugruntowanej. Chciałbym w nim pokazać użyteczność analizy wizualnej w nauczeniu metodologii teorii ugruntowanej i konstruowaniu kategorii i hipotez przy pomocy obrazów. Proces nauczania będzie pokazany na przykładzie realizowanego projektu badawczego dotyczącego bezdomności.
Bardzo ważnym narzędziem jest sekwencjonowanie obrazów/zdjęć, które daje porównawczy wgląd w dane empiryczne i uczy metody porównawczej. Studenci mogą się nauczyć porównywać i odnajdywać wzory w empirycznych przykładach mających charakter wizualny. Niektóre z sekwencji pokazują fazy działań. W innych przypadkach kolejność zdjęć danych studentom nie jest dokładnie zaplanowana. Kolejność jest niemal przypadkowo (i sztucznie) stworzona, co zmusza studentów do znalezienia wzorów przy pomocy analizy porównawczej. Powinniśmy zawsze mieć świadomość tego co widzieliśmy przed obejrzeniem danej fotografii i co ewentualnie będziemy widzieć dalej – wszystko to ma wpływ na to co widzimy aktualnie. Przypomina to trochę analizę sekwencyjną danych tekstowych.
W tego typu analizie zachęca się również studentów do nasycania kategorii przy pomocy danych pochodzących z obrazów. Dzięki temu nie tracą oni świadomości powiązań podczas przechodzenia od empirycznych przykładów do opracowanych koncepcyjnie własności kategorii i w końcu do ich definicji oraz tez teoretycznych. W ten sposób studenci uczą się również nasycania kategorii i ostatecznie uczą się jak budować teorię ugruntowaną przy pomocy obrazów, to jest uczą się generowania kategorii, własności i tez poprzez kodowanie i analizę teoretyczną obrazów.

Słowa kluczowe:
wizualna teoria ugruntowana; nasycanie kategorii; socjologia wizualna; fotografie; procesy wizualne; bezdomność; socjologia jakościowa; nauczanie metod jakościowych
Pobierz ten artykuł (1529 kB)

  Barbara Jabłońska
       Uniwersytet Jagielloński, Polska

Telewizyjny "spektakl" czy racjonalna debata? Analiza słownictwa i strategii argumentacyjnych w wybranych programach politycznych TVP1 dotyczących problematyki UE

Celem artykułu jest omówienie problematyki związanej z komunikowaniem politycznym i publicznym w wybranych debatach telewizyjnych. W szczególności analizie poddane zostały stosowane w debatach strategie argumentacyjne oraz dominujące słownictwo. Podstawowe pytanie, jakie przyświeca podjętym tu rozważaniom, odnosi się do jakości debat politycznych: czy mają one formę rytualnego spektaklu, czy też opierają się na racjonalnej argumentacji? Całość rozważań osadzona została w ramach teoretycznych tzw. krytycznej analizy dyskursu (KAD), której jednym z główny zadań jest demaskowanie przemocy i dominacji wbudowanych w język.

Słowa kluczowe:
debata; dyskurs; krytyczna analiza dyskursu; demokracja deliberacyjna; strategie argumentacyjne; pseudokomunikacja; przemoc symboliczna
Pobierz ten artykuł (1600 kB)

  Agnieszka Kołodziej-Durnaś
       Uniwersytet Szczeciński, Polska

Autobiografia Alice Salomon - struktury procesowe biografii a losy narodu niemieckiego

W artykule podjęto zagadnienie struktur procesowych w autobiografii Alice Salomon i relacji między biograficzną i kolektywną trajektorią. Poza wstępnymi informacjami o samej pionierce pracy socjalnej w Niemczech i jej międzynarodowej karierze w organizacjach ruchu kobiecego w artykule zamieszczono analizę struktur procesowych w jej autobiografii wraz z inspiracjami teoretycznymi, uwagami metodologicznymi oraz danymi o samym tekście. W przeciwieństwie do analizy autobiograficznych wypowiedzi Rudolpha Hössa zamieszczonej w trzech artykułach M. Czyżewskiego i A. Rokuszewskiej-Pawełek, które stanowiły tu do pewnego stopnia wzorzec konstrukcji wywodu, analiza autobiografii Alice Salomon pozwala dostrzec taką sytuację, kiedy trajektoria kolektywna nie pochłania jednostki, ale powoduje, że buduje ona swoją tożsamość przy pomocy np. projektów biograficznych pomimo doświadczania cierpienia związanego z trajektorią zbiorową. W porównaniu autobiografii R.Hössa i A.Salomon próbowano wskazać na złożoność losów narodu niemieckiego okresu nazizmu.

Słowa kluczowe:
trajektoria; Fritz Schütze; autobiografia; metoda biograficzna; ruch wyzwolenia kobiet; trajektoria indywidualna; trajektoria zbiorowa
Pobierz ten artykuł (512 kB)

  Barney B. Glaser
  Judith Holton
      

Przemodelowywanie teorii ugruntowanej

Artykuł ten przedstawia w zarysie moje zaniepokojenie licznymi przemodelowaniami teorii ugruntowanej (GT – Grounded Theory) przez analizę danych jakościowych (QDA – Qualitative Data Analysis) i ich podważającym GT oddziaływaniem. Przytaczam kilka przykładów takiego podważania oraz opisuję najważniejsze elementy klasycznej metodologii GT. Mam nadzieję, że artykuł wyjaśni moje obawy dotyczące nieprzerwanie entuzjastycznego, lecz niepoprawnego, przyjmowania GT przez metodologów QDA i posłuży za wstępny przewodnik młodym badaczom, pragnącym poznać podstawowe zasady GT.

Słowa kluczowe:
teoria ugruntowana; analiza danych jakościowych; metoda ciągłego porównywania; wrażliwość teoretyczna
Pobierz ten artykuł (494 kB)

  Stephanie Taylor
       Open University, UK
  Karen Littleton
       Open University, UK

Biografie w rozmowie. Narracyjno-dyskursywne podejście badawcze

W artykule pokazujemy, jaki wkład może wnieść syntetyczne podejście narracyjno-dyskursywne do zrozumienia biograficznej pracy dokonującej się podczas wywiadu badawczego. Skupiamy się na pracy biograficznej jako części trwającego, interaktywnego procesu, w wyniku którego przyjmowane są tożsamości. Jest to szczególnie ważne dla ludzi, którzy, na przykład, wkraczają na ścieżkę nowej kariery i mogą być postrzegani jako „nowicjusze” w tym sensie, że konstruują nowe tożsamości i domagają się ich uznania.
Po zaprezentowaniu teoretycznych i metodologicznych założeń narracji, analizy dyskursu i prac reprezentujących podejście dyskursywne w psychologii społecznej (Bruner 1990; Edley 2001; Potter and Wetherell 1987; Wetherell 1998), przedstawiamy analizę wypowiedzi biograficznych uzyskanych w trakcie wywiadów ze studentami kierunku Sztuka i Projektowanie. Interesuje nas ich praca nad tożsamością, a także dokonywana przez nich, jako nowicjuszy w swojej dziedzinie, praca biograficzna.
W tekście ilustrujemy obrane podejście i kluczowe pojęcia analityczne, czyli pojęcia podzielanych zasobów dyskursywnych, takich jak repertuary interpretacyjne (Edley 2001) i kanoniczne narracje (Bruner 1991), oraz pojęcie problematycznych tożsamości (troubled identities) (Wetherell i Edley 1998; Taylor 2005a). Analiza pokazuje jak relacje biograficzne (accounts) rozmówców są kształtowane i ograniczane przez znaczenia, które funkcjonują w szerszym kontekście społecznym. W przypadku uczestników naszych badań, obejmują one powszechnie przyjęte interpretacje (.established understandings) natury i początków artystycznej lub kreatywnej tożsamości, i związanej z nią trajektorii biograficznej. Szczególny nacisk w naszym podejściu kładziemy na pokazanie, jak w refleksyjnych staraniach rozmówcy konstruującego narrację biograficzną, wersje stworzone w poprzednich wypowiedziach stają się ograniczeniem i źródłem ciągłości biografii.

Słowa kluczowe:
podejście narracyjno-dyskursywne; zasoby dyskursywne; problematyczność tożsamości (identity trouble); kreatywna tożsamość; tożsamość nowicjusza (novice identity).
Pobierz ten artykuł (558 kB)

Oświadczenie
Online Editor

© Przegląd Socjologii Jakościowej 2005 - 20019